Doğum kontrolü, geçici veya kalıcı olarak gebeliği ertelemek amacıyla çeşitli araç gereç ve ilaçların kullanılmasıyla, uygulanan yöntemlerin hepsine verilen addır. Hamileliği önleyici tedbir alma olarak da tanımlanabilir. Birçok doğum kontrol yöntemi vardır:

• Doğal yöntemler,
• Hormanal kontraseptifler,
• Rahim içi araçlar,
• Bariyer yöntemleri ve
• Cerrahi kısırlaştırmadır.

Hormanal Yöntemler: Doğum kontrol hapları, iğneler ve deri altına yerleştirilen çubuk, vajinal halka ve vücudun çeşitli bölgelerine yapıştırılan bantların bu kapsam içerisinde olduğu belirtilmektedir. Amaç, kadında yumurtlamayı durdurarak, rahim ağzı tıkacını kalınlaştırarak spermin rahme ulaşmasını engellemektir.

• Doğum Kontrol Hapları: 21 ve 28 gün kullanımlı olup, ilaçların etkili olabilmesi için her gün düzenli olarak alınması gerekir.
• Mini Haplar: Ağız yoluyla alınır. Bunların kombine oral ilaçlardan farkı sadece progestoron hormonu içermeledir. Kullanım şekli ve etkilerinin diğer doğum kontrol haplarıyla aynıdır.
• Gebeliği önleyici iğneler: gebelik için uygun ortamın oluşmasını sağlayan progestoron ve östrojen hormonlarının baskılanması için kullanılan bir yöntemdir. Sadece progesteron içeren iğneler, üç aylık hem progesteron hem östrojen içeren iğnelerin bir aylık koruma sağlar.
• Deri Altı İmplant: Hormon içerikli çubuğun, (implonan) kol deri altına cerrahi işlemle yerleştirilmesi sonucunda 5 yıl koruma sağlar.
• Doğum Kontrol Bantları: Östrojen ve progesteron içeren alt karın kalça veya üst dış kola yapıştırılmak suretiyle kullanılan bantlardır. Kadının yumurtlamasını engelleyerek gebelikten korunma sağlar.
• Vajinal Halka: Kadınlık hormonları içeren ve kullanıcı tarafından vajina içerisine yerleştirilen esnek halkalardır. Üç hafta boyunca hormon salgılayan ve üçüncü hafta bitiminde çıkarılarak kullanımına bir hafta ara verilerek uygulanır.

Spiral -Rahim İçi Araç: Rahmin içine yerleştirilen bakır ve hormon içeren küçük plastik cisimler olarak tanımlanmaktadır. Progesteron içerikli spiraller rahim ağzı salgısını kalınlaştırarak spermin rahme ulaşmasını engeller.

Bariyer Yöntemler:

• Prezervatif (Kondom):Kondom spermin rahme ulaşmasını engelleyerek koruma sağlar.

Ertesi Gün Hapı: Korunmasız ilişki sonrasında ilk 72 saat içerisinde alınan acil korunma hapı döllenmiş yumurtanın rahim içine yerleşmesini engeller. En fazla üç gün içerisinde kullanılmalıdır.

Kalıcı Yöntem Tüplerin Bağlanması:

• Kadında; yumurtalık kanallarının (fallop tüplerinin) cerrahi işlemle bağlanmasına denilmektedir. Lokal ya da genel anestezi uygulanarak yapılmaktadır.
• Erkekte; Erkeğin dölleme yeteneğinin cerrahi metotla kalıcı olarak sonlandırılmasıdır. sınırlı uyuşturma ile testislerden çıkan sperm ileti yollarının her iki kasık altından kesilerek bağlanmasıdır.